2024 оны анхны Stora Spotlight-н зочноор бидний сайн мэдэх Apprentice Mongolia бизнесийн реалити шоуны эхний улирлын ялагч Ц.Бархас оролцож уншигчдад маань өөрийн хобби, сонирхлын талаар эдгээр зүйлс өөрт нь ямар үнэ цэн бий болгож буйг бидэнтэй хуваалцлаа.

За тэгье. Би ер нь сургуулиа төгсөөд ажил карьертаа илүү төвлөрөх, хичээх, улам сайжрах хэрэгтэй гэж явсаар өөртөө, хоббиндоо цаг гаргаж чаддаггүй л байлаа. Харин өнгөрсөн жилээс эхлээд оюутан цагаасаа бодож, хүсдэг байсан 3 зорилго бас хобби гэх юм уу тэр зүйлсээ биелүүлж эхлээд байна. 

Хүн ер нь урлагийн, спортын бас ажил мэргэжилтэйгээ холбоотой өөр өөр төрлийн сонирхлыг бий болгож хобби болгон хөгжүүлбэл зүгээр юм байна гэж боддог. Тэгээд жилийн өмнөөс гитарын сургалтад сууж эхэлсэн, гитар худалдаж аваад тогломоор санагдсан үедээ бариад суучихна. Сайн чадахгүй ч гэсэн сурсан хэдэн аяа тоглоод амандаа дууг нь аялах ер нь гоё кайф юм билээ. Тэгж бодоод гитар сонирхож сураад явж байна даа. 

Спортын талаас гэвэл боксоор хичээллэж эхлээд бараг жил болчихжээ. Долоо хоногтоо гурван удаа тогтмол явж байна. Бокс маш гоё спорт, анх боксоор л хичээллэе гэж сонгосон шалтгаан нь Фейсбүүкийн үүсгэн байгуулагч Марк Цукерберг нэг подкаст дээр “Эрүүл мэнд маш чухал. Би өмнө нь их гүйдэг байлаа, тэгэхэд миний ажлын стресс байнга толгойд эргэлддэг байсан бол харин холимог тулаан миний бодлыг унтрааж, зөвхөн тухайн цаг мөчдөө, тэр хийж буй зүйлдээ л төвлөрөх боломжийг надад олгосон. Яг өөдөөс чинь хараад байж байгаа хүнтэй талбай дээр тулалдах ёстой, 1 хором өөр юм бодоод тоглолтоос гарчих юм бол би ялагдах болно. Тиймээс тулааны спорт бол стрессээс ангижрах зэвүүн спорт” гэж хэлсэн нь их нөлөөлсөн.

За тэгээд Мотоцикл унаж сурсан, буудлагын сургалтад сууж, бэлтгэл хийж байгаа. Байнга буудаад байхдаа гол нь биш, mapping хийгээд аль цэгээс эхлээд аль цэгт дуусгавал хамгийн хурдан байх вэ гэдэг нь төсөөлөн бодох чадварыг маш ихээр хөгжүүлдэг спорт юм байна лээ. Тэгэхээр нь бас туршиж үзээд л явна. 

Нэмээд зураг зурах дуртай болоод байгаа. Хар зургийг 1-2 цаг зурна. Ямар нэг зүйлийн ард амжилттай гарч дуусгаж байгаа тэр мэдрэмжийг хамгийн хурднаар мэдрэх боломжтой зүйл гэх юм уу. Цаг төвлөрөөд суухад яг чиний гараас төрөн гарч буй бүтээлийг харах ер нь их гоё мэдрэмж.

Эдгээр хоббиг жил орчим туршиж хийж үзэж байна. Энэ хоббин дундаас илүү таалагдах, аз жаргал мэдрэх, яг аль нь би юм бэ гэдгээ харах хоббигоо одоохондоо олоогүй л байна. Цаг зарцуулж олон зүйлийг туршиж түүн дундаас насан туршдаа дурлах зүйлээ олно гэдэг хамгийн гоё санагддаг даа. 

• Зураг бол feeling of accomplishment буюу нэг зүйлийн ард нь гарсан, өөрөөрөө бахархах мэдрэмжийг хамгийн хурдан мэдрэх боломжтой хобби маань. Зурсан зургаа дараагийн хэдэн хоногт нь дахин дахин гаргаж хараад л кайфрана шүү дээ. (Инээв)
• Буу бол нэг тийм хүчтэй мэдрэмж төрүүлдэг, төсөөлөн бодох чадварыг хөгжүүлж чаддаг спорт санагдсан.
• Мотоцикл бол экстрем, адал явдал айдас төрүүлдэг. Серетонин дааврыг маш ихээр авах боломжтой. Энэ замаар буух уу, бууж чадахгүй болов уу, уначихвал яана, хөлөө яаж тавих уу? гээд маш олон айдас, асуултууд төрүүлдэг ч аливаа бэрхшээлийг даван гарах хүчийг суулгадаг.
• Гитар бол өөрөө өөртөө дуулаад, хөгжмөө дарахаар допамин даавраа нэмэгдүүлээд ер нь гоё мэдрэмж шүү. 
• Бокс бол стресс хамгийн ихээр бууруулна, за бараг стресс бодлыг байхгүй болгочихно доо. Бүгд тус бүртээ өөр өөр онцгой гоё мэдрэмжүүд өгдөг.

“Ямар нэгэн дасгал хийдэггүй бол битгий сэтгэл зүйн эрүүл мэндийн талаар яриарай” гэдэг үг уншиж байсан юм. Идэвхтэй дасгал бол сэтгэл зүй, бие бялдарт эергээр нөлөөлдөг. 30 нас гараад л бидний бие доголдож эхэлдэг учраас 30-аас дээш насныхан эрчимтэй дасгал хөдөлгөөн долоо хоногтоо 3 удаа хийж байх нь зүгээр шүү.

Оюутан насны минь хобби ерөөсөө л илтгэх урлаг, хувь хүний хөгжил талын зүйлс байсан байх. Энэ хобби маань одоо бусадтай хуваалцдаг мэргэшил шахуу болчихсон байна. Дунд сургуульдаа бол цагаан цамцныхаа захыг хар болтол сагс тоглодог хүүхэд байж.

Одоо бодоход миний сонирхол 4 үе шаттай байсан юм уу? Хүн өөрөө өөрчлөгдөөд, цаг хугацаа явахын хэрээр, дотоод хүнтэйгээ хамт хобби гэдэг зүйл хөгжөөд явдаг юм болов уу гэж анзаарсан. Дагаад хүний бодол ч их өөрчлөгддөг. 

Жишээ нь дунд сургуульд байхдаа дуу хөгжим гэдгийн утгыг ухаж сайн ойлгодоггүй л байсан. Аав ээж хоёр минь надад урлагаар явахгүй, урлагийн авьяас байхгүй миний хүү тоогоороо л яв гээд хэлчихсэн. Дуу хөгжмийн хичээлээ ч хийдэггүй, ойр зуурхан тэгээд л дүн гайгүй гарчихдаг. Яг үнэндээ дуу хөгжим, урлагийн мэдрэмж гэдэг хүнд хамгийн хэрэгтэй зүйлсийн нэг юм байна гэдгийг одоо л ойлгож эхэлж байгаа байхгүй юу. Ийм учраас л урлагийн төрлийн хобби хүнд заавал байх ёстой юм байна гээд гитар тоглож, зурж эхэлсэн дээ.

Миний хувьд бүх сонирхож туршиж буй зүйлдээ жилээс илүү цаг зарцуулдаг. Хоёр жилийн өмнөөс буудлагын сургалтад сууж эхэлсэн бол, жил гараны өмнө мотоциклыг сургалтад суусан энэ хугацаандаа мотоцикл аваад сайжраад л яваа. Сар явлаа биш юм байна, хоёр сар явлаа биш юм байна гэлгүй багадаа нэг жил турших хэрэгтэй. Тэгж байж энэ би юм байна, би биш юм байна гэдэг дүгнэлт харагдана л гэж боддог. 1, 2, 3 сар яваад мэдэгдэхгүй, ер нь аливаад тууштай л байх хэрэгтэй. Чамд таалагдаж байх юм бол 3 жил, 10 жил хийх хэрэгтэй. Тэгэхэд үр дүн нь мэдэгдэж, мэддэг чаддаг зүйл чинь бусдаас илүү болсон байх болно.

Ер нь хобби бол зардал шүү. Гэхдээ кайфтай зардал. Хоббиноос аз жаргал, ур чадвар, аливаа зүйлийн ард гарч буй мэдрэмж, өөрийгөө таних гээд олон зүйлсийг бид мэдэрч байгаа. Миний хувьд гитараа ч тэр, мотоциклоо ч гэх юм уу илүү чанартай, сонголттойг, зардалд хэмнэлттэйгээр хэрхэн авах вэ гэдэг аргаа мэдчихээд л яваа. Зарим хоббины тухайд Монголоос олох, олсон ч авах зардал өндөр байдаг тал бий. Харин танай www.Stora.mn их таалагдаж эхлээд байгаа шүү. Америк, Хятадад чинь бүх төрлийн ховор хобби, сонирхлын чиглэлийн бараанууд бүгд байна шүү дээ. Тэндээс хүссэн зүйлээ олоод танайхаар захиалаад эндээ аваад хэрэглэчихнэ гэдэг бас их гоё боломжийг нээж дээ гэж бодох болсон.

Хобби ер нь бол чамайг бусдаас өөр болгох том зүйл шүү дээ. Чи дандаа бусдын уншдаг шилдэг номуудыг уншдаг, бусдын сонсож байгаа подкастыг сонсдог хүн байх юм бол үеийнхээ залуучуудаас ялгарахгүй. Сүүлд сонссон подкаст дээр маань зочин зохиолч нь “Сүүлийн 10 жилд гарсан номыг  уншдаггүй, харин түүнээс өмнөх классик, шилдэг номуудыг уншдаг. Яагаад гэвэл сүүлийн 10 жилд гарсан номууд уншаад байх л юм бол бусадтай адилхан сэтгээд байна. Бусадтай адилхан болчихоор миний зохиолууд ч бас бусдын хуулбар болчих гээд байна. Өөрийгөө өөр байлгахын тулд өөрөөр бодмоор байна, өөрөөр бодохын тулд өөр юм унших хэрэгтэй байна.” гэж хэлснийг сонссон. 

Тэгэхээр бусдын сонирхохгүй зөвхөн чиний л сонирхох өвөрмөц, өөрийг чинь илтгэх хоббигоо олж авах хэрэгтэй. Сонсож байгаа хөгжим, үзэж байгаа кино хүртэл чухал гэж би боддог. Яагаад гэвэл тэдгээр зүйлс чиний дотор мэдрэмжийг чинь харуулж байдаг учраас тэр маш чухал. Ганц мэдрэмж авахаас гадна яг чиний дотоод хүн чинь хэн бэ? гэдгийг бүтээж байгаа зүйл учраас хүчин чармайлт гарган анхаарах хэрэгтэй.

Бусадтай л ижилхэн лангуун дээр байж л байдаг бараа би биш байгаасай гэж хүсдэг. Хүн бүр өөрийн гэсэн үнэр амттай түүнтэй адил заавал бусдын өнгө үнэртэй ижилхэн байлгах гээд байх шаардлагагүй шүү.